Cerrahi Olmayan Periodontal Tedaviye Yardımcı Olarak Elektroakupunktur Uygulaması İle Konağın İnflamatuvar Yanıtının Modülasyon


Özkal eminoğlu D. (Yürütücü), Laloğlu E. , Çayır Y. , Aydın T.

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Proje Grubu: Tıp Sağlık
  • Projenin Yürütüldüğü Birim: Diş Hekimliği Fakültesi
  • Başlangıç Tarihi: Ağustos 2022
  • Bitiş Tarihi: Ağustos 2023

Özet

PERİODONTAL HASTALIKLAR

Periodontal hastalık, popülasyonlarda farklılık gösteren şiddetiyle sıklıkla görülen kronik ve enflamatuar bir ağız hastalığıdır. Periodontal hastalık, periodonsiyumu oluşturan diş eti, periodontal ligament, sement ve alveoler kemik kompanentlerinin birinde veya daha fazlasında oluşan ve diş destek yapılarında yıkıma yol açabilen bir hastalıktır. Bu hastalığın gelişmesinde lokal ve çevresel etiyolojik faktörlerin önemli bir rolü vardır. Ancak primer etiyolojik faktör mikrobiyal dental plağın bulunmasıdır.

PERİODONTİTİS

Periodontitis, periodontopatojen bakteriler ile konak doku arasındaki etkileşim sonucu başlayan iltihabi olayın dişi destekleyen dokulara yayılarak dişeti fibrillerinin yıkımı, alveoler kemiğin rezorbsiyonu ve sonrasında da diş kayıpları ile sonuçlanabilen aktif ve pasif dönemler ile devirsel seyreden, kronik, enflamatuar, bir hastalıktır. Periodontitis diş destek dokularının geri dönüşümsüz ve kademeli yıkımı ile karakterizedir .

PERİODONTAL HASTALIĞIN ETİYOLOJİSİ

Periodontal hastalıkların etiyolojisinde çeşitli sistemik ve lokal çevresel faktörler rol oynamakla birlikte, hastalığın ilerlemesinden ve şiddetinden, subgingival mikrobiyal florada yer alan periodontal patojenlere karşı gelişen konak immunoenflamatuvar yanıtı sorumludur. Bu yanıt, hücresel ve hümoral faktörleri içeren, çeşitli sitokinlerin, kemokinlerin ve büyüme faktörlerinin rol aldığı karmaşık ve çift yönlü konak-patojen etkileşimlerini içerir.

PERİODONTAL HASTALIĞIN PATOGENEZİ

Enflamasyon, periodontal dokularda birçok molekülün üretimine sebep olur. Bu moleküllerden bazılan proteolitik faaliyetlerin yan ürünleri olarak ortaya çıkarken, bazılan enflamatuar hücrelerden salgılanır (Isola vd., 2021). Periodontitis gibi kronik inflamasyonun bulunduğu bölgelerde, farklı sitokin tipleri saptanmaktadır. Sitokinler, bakteri ve bakteri ürünlerine karşı bir cevap olarak sentezlenir, periodonsiyumdaki inflamatuar cevabı indükler ve bu cevabın devamlılığını sağlarlar. Periodontitisteki ekstrasellüler matris ve alveol kemik yıkımının büyük bir kısmı konak kökenli enzimler, sitokinler ve diğer mediyatörlerin etkisi sonucu meydana gelir.

IL-6, TNF-α ve IL-10

Bakteri ve bakteri ürünlerinin dokulara penetrasyonu, monositlerin ve T lenfositlerinin dokuda birikimine ve aktivasyonuna yol açmaktadır. Bu durum periodontal dokularda yıkım ile ilişkili olan TNF-α, IL-1β ve IL-6 gibi proenflamatuvar sitokinlerin artmış monositik salımına neden olmaktadır.

PERİODONTAL HASTALIK İÇİN TEDAVİ STRATEJİLERİ

1970'lere kadar, periodontal hastalık için tedavi stratejileri, plak bakterilerinin ve ürünlerinin doku yıkımına aracılık ettiği anlayışına dayanmaktayken; bu yaklaşım, araştırmacıların konağın hastalık patogenezine katkısını göstermesi ile değişmiştir. Geleneksel periodontal tedaviye ek olarak  Konağın inflamatuar yanıtlarını modüle edebilen konservatif ve tamamlayıcı tedavilerin benimsenmesi ile akupunktur veya elektroakupunktur (EA) periodontitis için umut verici bir terapötik yaklaşım haline gelmiştir.

Akupunkturun hem immün sistem hem de inflamatuar süreçler üzerine etkileri mevcuttur. Akupunkturun sitokin üretiminin düzenlenmesi üzerindeki etkisinden literatürde bahsedilmiştir Akupunktur uygulaması esnasında ve sonrasında sitokinlerin doğrudan ve dolaylı etkilerinin ara bir rol oynadığı düşünülebilir. İUzun süreli akupunktur uygulamaları, anti-inflamatuar sitokinlerin oluşumunda artışa ve/veya pro-inflamatuar sitokinlerin üretiminde azalmaya neden olabilir; bu, muhtemelen akupunkturun kronik inflamatuar hastalıklardaki atfedilen etkisinin altında yatan en belirgin etki mekanizmasıdır. Bu bakımdan, bir idame tedavisi olarak akupunktur inflamasyonu azaltmak için faydalı olabilir. Akupunktur uygulaması ile ilişkilendirilen inflamatuar mediyatörler IL-1β, IL-2, IL-4, IL-6, IL-10, IFN-γ, TNF-α olarak belirtilmiştir.

Bu çalışmanın amacı, periodontitisli hastalarda cerrahi olmayan periodontal tedaviye ek olarak uygulanan elektroakupunkturun klinik parametrelerdeki değişimin yanı sıra tükürük ile serum örneklerinde bakılan IL-6, TNF-α ve IL-10 dahil olmak üzere üç tipik sitokin seviyeleri üzerine etkisinin araştırılmasıdır.